VTH – Ngày 22/4/2018,  Hội VHNT Tỉnh BRVT có cuộc tọa đàm về “Thơ Lục Bát xưa và nay” với các nhà thơ BRVT. Xin giới thiệu bài tham luận của VTH về cảm nghĩ và con đường đến với Thơ Lục Bát của mình, cũng như nguyên cớ xuất bản tập thơ “Lục Bát Phố” , mời các bạn yêu thơ đọc trên vuthanhhoa.net:

Vũ Thanh Hoa , Vũng Tàu – 4/2018

DUYÊN NỢ CỦA TÔI VỚI THƠ LỤC BÁT

Tôi đến với Thơ tự do trước rồi mới bắt đầu làm quen thơ Lục Bát.  Có một vài lí do khiến trước đây tôi luôn cảm thấy có một chút áp lực với Thơ Lục Bát. Đầu tiên, phải kể đến tính chặt chẽ của niêm luật: Thơ Lục bát chỉ có cặp 2 câu; một câu lục, một câu bát, 14 tiếng, với sự đối ứng giữa các thanh bằng – trắc khắt khe, dẫn đến  gò bó trong việc diễn tả trạng thái, cảm xúc, lựa chọn ngôn từ. Mà quan điểm của riêng tôi, Thơ luôn là cánh cửa để dẫn bạn đọc về thế giới tự do bao la của xúc cảm, thẩm mĩ và phát triển tư duy trừu tượng, cởi bỏ mọi khuôn phép, gợi mở sáng tạo, thách thức phản biện.

Áp lực nữa trước Lục Bát là cả một kho tàng đồ sộ của dòng Thơ này đã được các bậc tiền bối phát triển từ các câu ca dao dân dã nhẩn nha tình tứ, bay bổng, rồi sâu cay, thấm thía đủ hương vị Việt: “Ba đồng một mớ trầu cay/Sao anh không hỏi những ngày còn không?/Bây giờ em đã có chồng/Như chim vào lồng như cá cắn câu…” những thi phẩm kinh điển như Truyện Kiều của Nguyễn Du, Lục vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu, cho đến những thi nhân  như Tú Xương, Tản Đà, Nguyễn Bính, Nguyễn Duy, Đồng Đức Bốn, Trần Đăng Khoa…

“Anh xa để lạnh đôi bờ/Đò em cứ chảy lơ thơ giữa dòng/Đừng buông giọt mắt xuống sông/Anh về dẫu chỉ đò không cũng chìm…” (Đêm Sông Cầu- thơ Đồng Đức Bốn)

 “Ai nhân ra giống vải thiều/vòm xanh lấp ló bao nhiêu má hồng/Ai làm ra lúng liếng sông/để đưa tu hú sổ chồng sang ngang” (Vải Thiều – Nguyễn Duy)

“Bác Giun đào đất suốt ngày/Trưa nay chết dưới bóng cây sau nhà/Họ hàng nhà kiến kéo ra/Kiến con đi trước, kiến già theo sau…”( Đám Ma Bác Giun – Trần Đăng Khoa viết khi 9 tuổi, năm 1967)

Càng đọc nhiều, tôi càng thấy làm Thơ Lục Bát không dễ. Không thể bắt chước tiền bối làm ra những câu thơ nhang nhác bóng dáng xưa một cách vụng về, ngô nghê, tạo ra những tác phẩm mòn cũ, nhạt nhẽo, đơn điệu.

Và không thể không kể đến một thực tế là, từ thế hệ chúng tôi cho đến những thế hệ trẻ hơn sau này, Lục Bát đã dần vắng bóng trong các cuộc thi Thơ, các diễn đàn Thơ và nhất là những tác phẩm thơ trên các hiệu sách.

Nhưng một ngày, khi đọc Thơ Lục Bát của Nguyệt Thảo trên trang Vnweblogs,  tôi bắt đầu có hứng thú với thể thơ này. Nguyệt Thảo là một nữ nhà thơ trẻ hồng nhan bạc mệnh, sinh năm 1979 – mất năm 2008. Thơ Nguyệt Thảo thản nhiên, đầy cá tính, truyền tải được tâm trạng phức tạp của cô ấy trước tình yêu và số phận. Nguyệt Thảo đã cho tôi thấy Thơ Lục Bát không  gò bó, khuôn phép, nhàm chán như tôi nghĩ:

“Hở cho lưng thấy mặt trời/hai dây áo, một vai người biệt ly/mảnh khăn hồng phấn lau đi/dấu tay còn triệu con vi khuẩn sầu/nhắc ngày chia thịt da nhau/đói đuôi mắt ngọt, no đầu lưỡi thơm…” (Tấm Lưng Trần  Ở Tân Sơn Nhất – Thơ Nguyệt Thảo) Read the rest of this entry »